Yine aynı doldurulmuş hayvan ve pizzanın son dilimi için kavga edip bağırıyorlar. Aralarında kaç kez hakemlik yapmak zorunda kaldınız? Bu çok yorucu. Hayal kırıklığına uğradınız, bunaldınız ve açıkçası, çocuklarınızın sürekli tartışmalarından bıktınız. Ama sonsuza kadar sürecek mi? Ve kardeş rekabetinin, çocuklarınızın birbirleriyle olan ilişkisi üzerinde uzun vadeli sonuçları olabilir mi?

Psikolog Susan Albers, PsyD, yardım edemediğiniz ama merak ettiğinizde huzurlu, işbirliğine dayalı bir ev ortamı yaratmak için bazı yararlı ipuçları sunuyor, Neden hepimiz anlaşamıyoruz?

kardeş rekabeti nedir

Kardeş rekabeti, kardeşler arasında meydana gelen kaçınılmaz rekabeti ve düşmanlığı anlatır. Bu tür bir ilişki, genellikle birbirine yakın kardeşler arasında olur, ancak daha büyük yaş farkları olduğunda ve kan bağı olmayan kardeşler arasında da ortaya çıkabilir. Kimin notlarının daha iyi olduğu ya da son derece gıpta ile bakılan son Cadılar Bayramı şekeri hakkında tek seferlik bir tartışma yerine, kardeş rekabeti sık sık, tutarlı bir şekilde ve bazen de bilinen herhangi bir ortak payda olmadan alevlenme eğilimindedir.

Albers, “Kardeşlerle kurulan ilişki, insanların geliştirdiği en eski ve uzun süreli ilişkilerden biridir” diyor. “Kardeşler, bir çocuğun nasıl paylaşılacağı, çatışmayı nasıl yöneteceği ve nasıl iletişim kuracağı gibi kritik sosyal becerileri öğrendikleri ilk akran grubudur.”

Kardeş rekabetinin arkasındaki psikoloji

Aile içi kan davalarını yönetmenin ilk adımı, olası nedenlerini anlamaktır. Çocuklarınız muhtemelen sadece bir oyuncak daha iyi veya bir parça kek daha büyük diye kavga etmiyorlar. Bunun yerine, kavgaların çoğu, doğum sırası ve aile dinamikleriyle ilgili altta yatan nedenlerden kaynaklanmaktadır.

İlk doğan çocuklar için en büyük rahatlık, güvenlik ve hayranlık kaynakları ebeveynlerinden gelir. Ama başka bir kardeşi tanıtın ve birdenbire sizin dikkatinizi çekmek için rekabet etmeleri gerektiğini hissederler. Kasıtlı olarak herhangi bir değişiklik yapmasanız bile bu doğru olabilir çünkü bir kardeş, konuşma, etkileşim kurma ve ona tepki gösterme şeklinizdeki en ufak farklılıkları kendi rahatına ve esenliğine yönelik potansiyel tehditler olarak algılayabilir.

Albers, “Kardeş rekabetinin temelinde rekabet duygusu yatar” diye açıklıyor. “Her rekabet olumsuz değildir. Daha çok çalışmanıza neden olabilir. Ancak kardeş dinamiklerinde, çok ileri götürüldüğünde veya ebeveynler tarafından büyütüldüğünde toksik ve zarar verici hale gelebilir.”

Gelişim aşamalarındaki farklılıklar ve dikkatinizi çekmek için yarışan arzular, kıskançlık veya yanlış anlama anlarına yol açabilir. Çocuklarınız küçükken, yaş farkı veya mizaç gibi kardeş rekabetinin nedenlerinin çoğunu değiştirmek imkansızdır. Bu da maalesef kardeş rekabetini kaçınılmaz bir gerçek haline getiriyor.

Ancak işbirliğini geliştirmek, adam kayırmayı azaltmak ve ortaya çıkan sorunlara dikkat çekmek için kasıtlı bir çaba gösterirseniz, rekabetin uzun vadeli etkilerini ve bu sorunların ortaya çıkma sıklığını azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.

Albers, “Tüm umutlar kaybolmadı” diyor. “Tartışmayı sonsuza kadar durdurmanın bir yolu yok, ancak çatışmayı en aza indirmenin ve üretken çözümü en üst düzeye çıkarmanın birçok yolu var.”

Yetişkin kardeş rekabeti

Rekabet, çocuklarınız büyüdükçe, zayıf bir özgüven duygusu geliştirirlerse ve arkadaşlıklarını sürdürmekte güçlük çekerlerse, çocuklarınızı bile etkileyebilir. Yaşlı yetişkinlerin vakalarında, davranışçı terapi ve yardımcı başa çıkma mekanizmaları için stratejilerin belirlenmesi, gergin ilişkilerden doğabilecek saldırganlık ve çatışmanın ele alınmasına yardımcı olabilir.

Bazen yetişkinler, çocukluklarında daha önce hiç böyle bir ilişki yaşamamış olsalar bile, hayatlarının ilerleyen dönemlerinde kardeş rekabeti geliştirebilirler. Bu olduğunda, genellikle çatışmayı proaktif bir şekilde yönetememenin veya kaygı, depresyon veya stres gibi altta yatan zihinsel sağlık koşullarının bir sonucudur.

Albers, “Uzun vadeli kardeş rekabeti sizi duygusal olarak yıpratabilir ve tatilleri ve aile toplantılarını mutsuz ve korkunç günlere dönüştürebilir” diyor. “Bir terapist, bu devam eden ilişkiyle nasıl başa çıkacağınızı belirlemenize yardımcı olabilir ve sınırları, iletişim tarzlarını, tetik düğmelerini ve işleri nasıl bırakacağınızı belirlemenize yardımcı olabilir.”

Kardeş rekabeti ile başa çıkmak için 10 ipucu

Çocukların ağız dalaşına boğulduğunuzda, tartışmaların ardındaki gerçek nedeni ayırt etmek ve bitmek bilmeyen husumetin önüne geçmek zor olabilir. Ancak küçük, günlük değişiklikler yaparak çatışmaları daha olumlu çözümlere yönlendirmek mümkündür. İşte kardeş rekabetini önlemeye yardımcı olabilecek bazı stratejiler ve onu olduğu yerde durdurmanın yolları:

1. Sakin, sessiz ve kontrollü kalın

Bir durum başlamadan veya tırmanmadan önce müdahale edebilmek için çocuklarınızın ne yaptığına dikkat edin. Sakin olun, çocuklarınız da aynısını yapmayı öğrenecek.

2. İşbirlikçi bir ortam yaratın

Çocuklarınızı karşılaştırmaktan, birini diğerine tercih etmekten veya aralarındaki rekabeti teşvik etmekten kaçının. Bunun yerine, birlikte oynamaları, bireysel meraklarını keşfetmeleri ve sizinle zaman paylaşmaları için onları güçlendirerek işbirliği ve uzlaşma fırsatları yaratın.

İyi bir örnek olmayı da unutmayın. Ebeveynlerin birbirleriyle nasıl etkileşim kurdukları, çocukların nasıl etkileşimde bulunmaları gerektiğine bir örnek oluşturur. Çocuklarınız sizin veya eşinizin kapıları çarptığını veya yüksek sesle tartıştığını görürse, aynı şeyi yapmaları ve sorunlarını çözmenin uygun bir yolu olarak görmeleri daha olasıdır.

Albers, “Rol modelleme, çocuklarınıza kardeşleriyle nasıl geçineceklerini öğretmenin en güçlü ve etkili yollarından biridir” diyor. “Pastanın son parçasını bölüşerek veya bir ev işinde birlikte çalışarak çocuklarınıza nasıl paylaşacaklarını gösterin. Hayat arkadaşınızla bir anlaşmazlığınız olduğunda kasıtlı olarak özür dileyin ve birbirinize bu sözleri söylediğinizi duymalarına izin verin.”

3. Bireyselliği kutlayın

Her birini bir birey olarak takdir ettiğinizi hissederlerse, çocukların kavga etme olasılığı daha düşüktür. Etiketlerden kaçınarak başlayın ve onlarla ayrı ayrı zaman geçirerek her çocuğa sizin için özel olduklarını bildirin. Bir çocuk dışarıda koşmayı seviyorsa, spor ayakkabılarınızı alın ve onlarla güneş ışığının tadını çıkarın. Diğer çocuk en sevdiği kitabı okuyarak vakit geçirmekten hoşlanıyorsa, yanına sokulun. Ardından, herkesin yalnız kalmak için ihtiyaç duyduğu alana ve zamana sahip olduğundan emin olun.

Bu, çocuğunuzun özelliklerini ve kişilik özelliklerini aşırı genellemekten de kaçınmanız gerektiği anlamına gelir. Örneğin, bir çocuğa “atletik olan” ve diğerine “kitap zekası olan çocuk” demek, değerlerinin belirli alanlardaki performansa bağlı olduğunu ima eder. Tercüme: Atletik çocuğunuz kendini akıllı veya destekleyici hissetmeyebilir ve kitap zekası çocuğunuz fiziksel olarak uygun hissetmeyebilir – ve bu gözlemler, etiketlenmiş farklılıkları nedeniyle aralarında düşmanlığı besleyebilir. Bunun yerine, hata veya suçluluk ekleyen etiketler kullanmadan çocuklarınızı birey olarak kim oldukları konusunda güçlendirin.

Albers, “Çocukları tek bir kelime veya özellik ile etiketlemek yerine, başarılarının, becerilerinin ve niteliklerinin birçoğunu listeleyin” diye teşvik ediyor. “’Jane’ demek yerine, the sanatsal olan,’ deyin, ‘Jane sanatta son derece yetenekli, ilgili ve okulda çok çalışıyor.’ Bu, bir çocuğu belirli bir role hapsetmekten ve bir çocuğu diğeriyle karşı karşıya getirmekten kaçınır.”

4. Eğlenceli aile zamanı planlayın

Aile yemekleri, masa oyunları oynamak, parkta vakit geçirmek ve aktiviteler yapmak, çocukların olumlu anıları bir araya getirmesi ve paylaşması için harika yollardır. Bu anlar, çocukları birbirleriyle kavga etmeye daha az teşvik eder ve onlara sizinle daha fazla zaman geçirme fırsatı verir.

5. Çocuklara eşit değil, adil davranın

Ebeveynler için adalet önemlidir, ancak adil olmak her zaman eşit anlamına gelmez. Cezalar ve ödüller, çocuklarınızın bireysel ihtiyaçlarına göre ayarlanmalıdır. Örneğin iki çocuğa aynı oyuncağı vermek zorunda değilsiniz. Bunun yerine, onlara yaşlarına ve ilgi alanlarına uygun farklı oyuncaklar verin. Bu tür bir adalet uzun bir yol kat edecek.

6. Dolaştırmak için iki kişi gerekir

Dövüşe giden olaylara nadiren tanık olacaksınız. Suçlama oyunu oynamak yerine, her çocuğun bu durumdaki rolüne odaklanın. Çatışmanın temel nedenine ulaşmanın iyi bir yolu, herkesi bir araya getirmek, ilgili herkesin nasıl hissettiği hakkında konuşmak ve gelecekte bu çatışmayı daha iyi yönetmenin yararlı yollarını bulmaktır. O anda bu duyguları kabul etmeye odaklanma, doğrudan nazik ebeveynlik kural kitabından çıkarılmıştır.

Albers, “Çatışmanın kendilerini nasıl hissettirdiğini çocuğunuzla kontrol edin” diyor. “Onların bakış açısını anlamak, çocuğunuzun önemsendiğini ve ciddiye alındığını hissetmesini sağlayabilir. Sorunu çözemeseniz bile, duyulduğunu hissetmek duygularını yatıştırmak için uzun bir yol kat edebilir.”

Bu sohbete yardımcı olmak için sorabileceğiniz bazı sorular şunlardır:

• Bu olduğunda ne hissettin?
• Bu çatışma size nasıl hissettirdi?
• Kardeşinizin neyi farklı yapmasını isterdiniz?

7. Dinle

Bir kavga sırasında çoğu çocuk hüsrana uğrar ve duygusallaşır. Ebeveynlerin tüm detayları analiz etmesi kesinlikle çok fazla endişeye neden olabilir, ancak bazen çocuklarınızı dinlemek ve duygularına saygı duymak için zaman ayırmanın çok fazla etkisi olabilir.

Duyguları olumsuz ya da saldırgan davranışlar için bir mazeret olmasa da, çocuklar dinlendiklerini hissettiklerinde işbirliği yapma olasılıkları daha yüksek olacaktır. Çocuğunuz vurmaya başlarsa, şiddetin tolere edilmediğini ve kabul edilemez olduğunu yineleyin. Onlara, onların sözlerini kullanmanın bir sorunu çözmenin tek yolu olduğunu ve onları dinlemek için orada olacağınızı söyleyin.

8. Çocuklara problem çözme araçları verin

Gelecekteki anlaşmazlıkları önlemek için, çatışmayı çocuklarınıza gelecekteki sorunları çözmeleri için araçlar sağlamak için bir fırsat olarak kullanın. Benzer bir duruma daha olumlu ve uygun bir şekilde nasıl taviz verebileceklerini, paylaşabileceklerini veya yaklaşabileceklerini gösterin.

9. Disiplini özel hale getirin

Kardeşler arasındaki bir tartışma disiplin ihtiyacını doğurursa, konuşmayı herkese açık hale getirmekten kaçının. Bu, bir çocuğu kardeşlerinin önünde utandırabilir ve aralarında daha büyük bir düşmanlık yaratabilir. Bu bir ders vermenin zamanıdır – duyuru yapma zamanı değil.

10. Bir aile toplantısı yapın

Ailenizi toplayın ve herkese söylemek istediklerini söyleme şansı vermek için konuşun. Aynı zamanda, aile üyelerinin uymayı kabul edebileceği ev kuralları oluşturmak için bir fırsattır. Herkese mutlu ve sağlıklı bir aile olma taahhüdünü hatırlatmak için bu kuralları mutfak gibi kamusal bir alana asın.

Albers, “Aile kurallarının çok net olması çok önemlidir” diyor. “Bu, hangi çocuğun ‘haklı’ olduğunu seçmek yerine kuralı işaret etmenizi sağlar.”

Kardeş rekabeti biter mi?

Her yeni çatışma sona erdiğinde, bir sonraki savaş gelene kadar savaşı kazanmış gibi hissedersiniz. Ancak kardeş rekabetleri, her çatışmayı kafa kafaya ele almak için zaman ayırdığınız ve alan yarattığınız sürece her zaman sonsuza kadar sürmez.

Ebeveynlik konusunda ne kadar bilinçli olursanız, kardeşler arasındaki bu savaşları yönetmek o kadar kolay olacaktır. Gerçekte, çocuklarınız her zaman tetikte ve her zaman izliyor. Örnek olarak liderlik ederek, devam eden herhangi bir husumeti ele almak için zaman ayırarak ve birlikteliği teşvik ederek, çocuklarınız zamanla birbirlerine yaslanmayı ve birbirlerini desteklemeyi öğrenecekler.

Albers, “Hiçbir şey bir ebeveyni aile içindeki, özellikle de çocukları arasındaki uyumdan daha mutlu edemez” diyor. “İyi haber şu ki, birçok aile rekabetin üstesinden gelebilir ve anlaşmazlığı derin bir bağlantıya dönüştürebilir.”